Muốn có được những chú gà đá chất lượng tốt để tham gia đá gà trực tiếp , hoặc đá gà cựa dao ta phải cố chọn lựa được con gà nòi mái thật xuất sắc để nuôi. Với những giống gà đá mái nòi nổi tiếng lì đòn và đá đòn độc hiểm như là song phi, mé, sỏ, hồi mã thương, khai vựa lúa… đủ tài để hạ địch thủ trong vòng một hai hiệp, ai có thì nấy nuôi và xưa nay không ai dại mà đem bán ( dù với một giá thật cao), hoặc là cho. Hoạ chăng mình có thể mua được giống gà tài này, khi mà chủ nuôi tính bề … giải nghệ.
Chọn giống gà đá nhờ gà mái mẹ rặc nòi
Xưa nay loài mái nòi nổi tiếng, mỗi vùng may ra thì chỉ có một nhà nuôi. Hay nếu dòng họ nhà người ta đông, thì được độc quyền dòng họ nuôi chung với nhau, từ đó mới có chuyện là cả vùng nổi tiếng. Chẳng hạn gà Cao Lãnh hay “Mái râu” vùng Bà Rịa nổi tiếng khắp một vùng…
Muốn có một mái nòi thật dữ, nếu như không có cơ may gặp được một sư kê nào đó thương tình mà nhượng lại, thì ta chỉ còn một cách tự tạo mái mà nuôi.
Trước hết, phải cố chọn cho được con mái rặc nòi, nếu cựa thì phải là gà cựa, và nếu đòn thì phải là rặc gà đòn. Sau đó xem tướng cách có đạt chuẩn yêu cầu không, kế đó là xem lông, vảy, thấy tốt rồi mới chọn nuôi.
Mái nòi này đem cho cản với con trống nòi ăn độ để xem thử bầy con nó ra sao. Nên cho cản sau vài ba lứa, nếu như thấy bầy con có tài nghệ quá tồi, hoặc không được ưng ý cho lắm, thì ta thay mái khác… Ngược lại, nếu như đúc ra được vài ba lứa con đa số đều là chiến kê nổi tiếng thì bạn đã gặp may.
Có người cả đời cứ phải lo tuyển mái gốc, trong nhà thì lúc nào cũng phải nuôi cả chục mái của các vùng khác nhau, lập ra tới hàng chục cuốn “gia phả” ghi chép một cách cẩn thận, nhưng trên đầu đã có hai thứ tóc mà vẫn còn không ưng ý được một dòng gà nào hết!
Cách tuyển chọn gà mái nòi để chọn giống gà đá chất lượng
Vậy, cách để tuyển chọn một con mái nòi giống phải ra sao? Gà phải hội đủ được những điều kiện là gì?
Dù gà đã có gốc gác ( thuộc dòng nổi tiếng) hoặc gà ta chưa rõ xuất xứ, thì ta cũng nên thực hiện theo đúng câu: “Nhứt thủ, nhị vĩ, tam hình, tứ túc”.
Nghĩa là gà mặt phải lanh, cổ phải khỏe, to, cái đuôi cúp xuống, thân mình phải tròn trịa, lườn thẳng, ngực nở. Về chân thì ngón phải dài và khoẻ, hai hàng vảy đều đặn không có những vảy xấu. Màu vảy của cả hai chân phải sáng, thành ngoài được úp vào thành trong. Nếu như gà có những vảy quý thì lại càng nên chọn.
Nói cách khác việc lựa gà mái để giống gà đá thì cũng như cách mà chọn gà trống để nuôi đá độ vậy. Càng khắt khe với bản thân trong chọn lựa lúc đầu thì may ra về sau ta sẽ tạo được những mái tốt.
Xin nhắc lại là công việc tạo mái gốc không thể gấp gáp. Vấn đề này mà “ dục tốc bất đạt”. Càng biết trì chí, kiên tâm và chịu khó thì ta càng có thêm nhiều hy vọng để sớm gặt hái được thành công!
Gà mái nòi rặc giống ở điều kiện nuôi và chăm sóc kỹ, khi đến bảy tám tháng tuổi là đã bắt đầu chịu trống. Nên chọn một trống thật tốt về hình vóc, xương cốt, và vảy chân, nhất là có được thành tích xuất sắc ở các đấu trường cho cản mái. Không nên chọn con trống quá tơ hay quá già sẽ khiến con yếu.
Lứa con đầu, với kinh nghiệm cho ta thấy, cần nên loại bỏ vì lông nó thường giòn và không nuôi đá được. Ta nên nuôi bắt đầu từ lứa gà thứ hai trở đi. Và khi thấy con gà nòi mái đó cho ra con tốt và có tài nghề thì ta có thể cho đẻ đến vài năm sau…
Trứng gà nòi không to nhưng có vỏ dày hơn trứng gà tàu. Gà mái mà nòi rặc giống lứa thì chỉ đẻ khoảng 7 đến 8 trứng. Những mái nòi mà đẻ mỗi lứa trên 10 trứng thì đó là gà lai, cần loại bỏ.
Nên để cho gà mẹ ấp trứng và được nuôi con của nó. Với những mẹ mà nuôi con không giỏi thì cuối ngày ta cần nên cho bầy gà đó ăn thêm thức ăn cho đủ no.